Terapia skolioz i wad postawy wg FITS

Uznawana przez Międzynarodowe Towarzystwo Ortopedycznego i Rehabilitacyjnego Leczenia Skolioz (SOSORT – Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment).Autorami metody są polscy fizjoterapeuci – dr Marianna Białek i mgr Andrzej M’hango. Od 15 lat doskonalą swoją koncepcję, poddając ją modyfikacjom i ulepszeniom.

Pierwsza wizyta poświęcona jest na szczegółową diagnostykę i ocenę całościową pacjenta oraz analizę zdjęć RTG i zdjęć posturalnych. Kluczowe jest uświadomienie rodzicom i dziecku istoty problemu, wytłumaczenie i omówienie podstawowych zagadnień dotyczących biomechaniki i patomechaniki kręgosłupa i ryzyka związanego z zaniedbaniem skoliozy, które może w konsekwencji spowodować progresję wady. Zazwyczaj terapia odbywa się raz w tygodniu. W procesie terapeutycznym można wyróżnić następujące etapy:

  • Określenie struktur mięśniowo – powięziowych, które uniemożliwiają lub ograniczają ruch korekcyjny – w tej części terapeuta wykonuje szereg testów klinicznych i ocenę długości mięśni
  • Praca strukturalna i funkcjonalna
  • Systematyczna ocena efektów i modyfikacja terapii w razie potrzeby

Sesja terapeutyczna składa się z części w której wykonywane są techniki np. praca na żebrach poprawiająca ich ruchomość, uwalnianie mięśniowo – powięziowe, techniki manualne dla tkanek miękkich. Celem tego działania jest torowanie ruchu korekcyjnego. Druga część to ćwiczenia z udziałem terapeuty np. nauka oddechu derotacyjnego, dobór indywidualnego wzorca miednicy i łopatek. Trzecia część polega głównie na nauce terapii domowej czyli ćwiczeń, które zostały ustalone w trakcie terapii.

Metoda FITS jest ustawicznie rozwijana. Aktualnie wykorzystywane są również techniki z zakresu osteopatii. W trakcie spotkania z fizjoterapeutą wykonuje się elementy terapii czaszkowo – krzyżowej, której celem jest przywrócenie równowagi przepływu płynu mózgowo – rdzeniowego oraz terapię wisceralną obejmującą pracę na narządach wewnętrznych, przeponie.

Wady klatki piersiowej – klatka lejkowata i kurza

Wyróżniamy dwie najczęściej spotykane deformacje klatki piersiowej:

KLATKA PIERSIOWA LEJKOWATA (pectus excavatum) – jest wadą która polega na zapadnięciu klatki piersiowej i mostka do środka. Często spotyka się współtowarzyszące deformacje żeber, asymetrię łopatek i wysunięcie barków do przodu oraz spłycenie lub pogłębienie kifozy piersiowej. Nieleczona wada prowadzi do ucisku na płuca, serce i może przyczynić się do ograniczenia pojemności życiowej oraz problemów kardiologicznych. Istnieją dwie najczęściej spotykane metody leczenia operacyjnego tj. metoda Nussa i Ravitcha. Leczenie zachowawcze polega głównie na stosowaniu metod manualnych oraz technik z zakresu osteopatii i terapii wisceralnej, które jest uzupełnione o wykonywanie ćwiczeń oddechowych i korekcyjnych. Rolą fizjoterapeuty w terapii klatki piersiowej lejkowatej jest usunięcie barier umożliwiających oddech korekcyjny. Pracujemy na połączeniach żebrowo-mostkowych, żebrowo-kręgowych i żebrowo – poprzecznych, na przeponie, przełyku, poprawiamy ruchomość mostka i likwidujemy przykurcze (głównie mięśni piersiowych). Terapią obejmujemy również połączenie szczytowo-potyliczne, mięśnie szyi czy okolice połączeń mostkowo-obojczykowych. Postępowanie można uzupełnić zastosowaniem specjalistycznych miseczek podciśnieniowych, które podtrzymują efekt terapii i ćwiczeń oraz zapobiegają przed postępem wady.


KLATKA PIERSIOWA KURZA (pectus carinatum) – jest wadą polegająca na wysunięciu mostka lub/i żeber do przodu w taki sposób, że tworzą “dziub”. Występuję dużo rzadziej niż klatka lejkowata. Może dochodzić do asymetrii żeber w płaszczyźnie poprzecznej, czyli jedna strona klatki piersiowej jest wyżej niż druga. Zasady terapii są w uproszczeniu odwrotne niż w przypadku klatki lejkowatej. Wymiar poprzeczny klatki piersiowej jest zaburzony i ograniczony. Leczenie opiera się głównie na zastosowaniu technik manualnych i ćwiczeń oddechowych, jednak są to ćwiczenia nakierowane na inny sposób kierowania oddechu niż w przypadku klatki lejkowatej.