Zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych – objawy, przyczyny, diagnoza i fizjoterapia.
Zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych (DSSŻ) mogą występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Przyczyny objawiających się bólem, szumami usznymi czy trudnościami w mówieniu, żuciu lub oddychaniu zaburzeń bywają różne, ale niezależnie od podłoża skuteczną metodą ich leczenia może być fizjoterapia. Z tego artykułu dowiesz się, jak rozpoznać zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych u siebie lub swojego dziecka, co może być ich przyczyną oraz jakie są metody pracy fizjoterapeutycznej z pacjentami z zaburzeniami w obrębie żuchwy. Artykuł powstał we współpracy z Moniką Mastej – doświadczoną fizjoterapeutką, absolwentką Uniwersytetu Rzeszowskiego, aktualnie studentką II roku Akademii Osteopatii w Krakowie.
Obszary i przyczyny zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych
Dysfunkcja stawów skroniowo-żuchwowych (DSSŻ) to grupa schorzeń, które dotyczą stawów, łączących żuchwę z kością skroniową. Stawy te są odpowiedzialne za ruchy żuchwy, takie jak otwieranie i zamykanie ust, żucie, ziewanie i przełykanie.
Do przyczyn zaburzeń w obrębie stawów skroniowo – żuchwowych zaliczają się m.in.:
- nadmierne napięcia w obrębie mięśni działających na staw skroniowo – żuchwowy,
- zapalenie stawu skroniowo – żuchwowego lub zwyrodnienia tego stawu,
- wady zgryzu,
- brak pełnego uzębienia,
- częste zaciskanie zębów, zgrzytanie zębami (również w nocy),
- nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, wypychanie języka do przodu, oddychanie przez usta,
- obgryzanie paznokci, gryzienie ołówka, obgryzanie warg,
- wady postawy,
- stres,
- napięcia w obrębie twarzoczaszki,
- urazy głowy, żuchwy, intubacja,
- słabe mięśnie CORE, zaburzenia w obrębie stabilizacji miednicy.
Objawy zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych
Poznaj najczęstsze objawy, które powinny skłonić Cię do wizyty u fizjoterapeuty. Wczesne rozpoznanie i leczenie choroby, może pomóc w złagodzeniu objawów i zmniejszeniu ryzyka wystąpienia powikłań.
Do głównych objawów wskazujących na zaburzenia stawów skroniowo – żuchwowych należą:
- trzaski, klikanie, przeskakiwanie w okolicy stawów skroniowo – żuchwowych, którym może towarzyszyć ból podczas otwierania i/lub zamykania ust,
- ból przy ziewaniu lub szerokim otwieraniu ust,
- bóle głowy, którym może towarzyszyć ból za gałkami ocznymi,
- bóle szyi i ramion,
- zbaczanie żuchwy na jedną ze stron podczas otwierania ust,
- szumy uszne, piski, czasami ból ucha (infekcja ucha jest wykluczona), uczucie zatkanych uszu,
- uczucie „kulki” w gardle, problemy z przełykaniem,
- dyskomfort/ ból podczas gryzienia twardych rzeczy, pogryzione policzki od wewnątrz jamy ustnej,
- zgrzytanie zębami, zaciskanie, bóle zębów i/lub dziąseł (pomimo zdrowych zębów).
Leczenie zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych
Leczenie DSSŻ u dzieci i dorosłych zależy od przyczyny i nasilenia objawów. W większości przypadków fizjoterapia jest skuteczną metodą leczenia tych dysfunkcji i pozwala na złagodzenie objawów oraz poprawę funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych. Fizjoterapia może pomóc pacjentowi w złagodzeniu objawów bólowych, poprawie funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych, zmniejszeniu napięcia mięśni oraz zmniejszeniu ryzyka pogorszenia lub nawrotom dysfunkcji.
Fizjoterapeuta może pomóc pacjentom z zaburzeniami stawów skroniowo-żuchwowych (DSSŻ) stosując terapię manualną, zabiegi fizykalne i ćwiczenia rozluźniające otaczające żuchwę mięśnie i poprawiające funkcjonowanie stawów.
- Pracę z pacjentem rozpoczynam od diagnostyki i ogólnej oceny Pacjenta, na którą składa się: wywiad, obserwacja, palpacja, testy ortopedyczne, testy osteopatyczne i terapia - wyjaśnia Monika Mastej – fizjoterapeutka Centrum Osteo-Mach, specjalizująca się w pracy z pacjentami z DSSŻ. - Podstawą pracy z pacjentem jest znalezienie przyczyn, które spowodowały te zaburzenia, dobranie odpowiedniej terapii, która pomoże w złagodzeniu objawów i poprawieniu funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych. U moich pacjentów często skupiam się nie tylko na samych stawach skroniowo – żuchwowych, ale na całym ciele. Wykorzystuję terapię manualną, techniki osteopatyczne, naukę prawidłowego oddychania oraz ćwiczenia mięśni CORE. –
W niektórych przypadkach leczenia zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych pomocne mogą okazać się zabiegi fizykalne, takie jak ultradźwięki, laseroterapia czy jonoforeza, które pomagają w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego.
Liczba wizyt u fizjoterapeuty niezbędnych do wyleczenia zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych zależy od indywidualnego przypadku. Skuteczność terapii zależy także od stosowania się pacjenta do zaleceń dotyczących wykonywania ćwiczeń samodzielnie w domu pomiędzy sesjami, a także porad dotyczących ergonomii i nawyków, których celem jest zapobieganie nawrotom występowania zaburzeń w obrębie stawów skroniowo – żuchwowych.