Mikrobiom jelitowy a zdrowie: jak odbudować mikrobiotę i poprawić samopoczucie?
Mikrobiom jelitowy – zwany też mikrobiotą jelitową i potocznie „florą bakteryjną jelit” – wpływa na trawienie, odporność i nastrój. Gdy dochodzi do jego zaburzenia (dysbiozy), odczuwamy dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: bóle brzucha, wzdęcia czy biegunki, ale nie tylko! Zaburzenia mikrobioty mogą również objawiać się zmęczeniem, problemami ze skórą (np. trądzik), spadkiem odporności oraz zaburzeniami nastroju. Dowiedz się jak odbudować mikrobiom, co go niszczy i jak osteopatia (praca wisceralna) może realnie wesprzeć jelita i samopoczucie.
Czym jest mikrobiom człowieka i mikrobiota jelitowa?
Mikrobiota jelitowa to biliony drobnoustrojów zamieszkujących jelita, a mikrobiom – to ich materiał genetyczny. To „organ” o masie nawet kilkuset gramów, wpływający na trawienie, odporność, metabolizm, a także sygnały nerwowe i hormonalne wysyłane między jelitem a mózgiem.
Jelito – drugi mózg: układ enteryczny
Jelita mają własną sieć nerwową – układ enteryczny – komunikującą się z mózgiem przez nerw błędny, hormony i mediatory zapalne. Stąd określenie „jelito – drugi mózg”. To dlatego też wiele osób „czuje stres w brzuchu”. Dbałość o mikrobiom wspiera tę komunikację, co sprzyja lepszemu nastrojowi i koncentracji.
Szczelność jelit: dlaczego bariera jelitowa ma znaczenie?
Szczelność jelit to zdolność ściany jelita do selektywnego przepuszczania tylko tego, co nam potrzebne (woda, elektrolity, strawione składniki odżywcze) i blokowania tego, co niepożądane (patogeny, toksyny, niestrawione fragmenty białek). Gdy mówimy, że „jelita są szczelne”, mamy na myśli, że ten filtr działa prawidłowo, a odpowiada za niego m. in. nasza mikrobiota.
Kiedy bariera jelitowa jest osłabiona, mogą pojawiać się: wzdęcia, nadwrażliwości pokarmowe, a nawet „mgła mózgowa”, dermatozy i przewlekłe zmęczenie. Na osłabienie bariery wpływają m.in. dieta (nadmiar przetworzonego jedzenia), stres, niedobór snu, niektóre leki oraz dysbioza (zaburzenia składu flory).
Zaburzenia mikrobiomu – objawy
Zaburzona równowaga mikrobioty jelitowej może dawać objawy miejscowe i ogólnoustrojowe — od dolegliwości trawiennych po skórę, energię i nastrój. Poniżej zebraliśmy najczęstsze sygnały, z jakimi trafiają do nas Pacjenci:
- objawy jelitowe: wzdęcia, IBS (biegunki/zaparcia), uczucie pełności, refluks, nietolerancje,
- objawy „pozajelitowe”: trądzik/egzemy, nawracające infekcje, spadek odporności,
- „brain fog”, bóle głowy, niepokój, napięcia mięśniowe,
- nasilenie dolegliwości po antybiotykach lub infekcjach.
Co niszczy mikrobiom jelitowy?
Na kondycję mikrobiomu wpływa wiele codziennych nawyków i czynników środowiskowych; poniżej najczęstsze powody, które mogą go osłabiać:
- dieta uboga w błonnik i wysoki udział przetworzonej żywności,
- przewlekły stres i niedobór snu,
- niektóre leki,
- siedzący tryb życia, mała ekspozycja na naturę,
- oddychanie przez usta (pośrednio przez mikrobiotę jamy ustnej).
Jak odbudować i jak poprawić mikrobiom jelitowy?
Odbudowa mikrobiomu to proces łączący dietę, styl życia i – gdy są wskazania – celowaną suplementację. Dowiedz się, od czego warto zacząć:
- Dieta bogata w prebiotyki (składniki pożywienia, których nie trawimy, a które są selektywnie wykorzystywane przez „dobre” bakterie). Produkty bogate w prebiotyki to m.in.: czosnek, cebula, por, cykoria, banany, strączki, pełne ziarna, płatki owsiane, jabłka, orzechy, nasiona.
- Dieta bogata w probiotyki (żywe kultury): jogurt, kefir, kiszonki; w razie wskazań celowana suplementacja (dobierana indywidualnie).
- Styl życia: sen 7–9 h, codzienny ruch, techniki oddechowe (wydłużony wydech), kontakt z naturą, redukcja długotrwałego stresu.
- Nawyki żywieniowe: różnorodność (≥30 roślin tygodniowo), regularność posiłków, uważność na tolerancje.
Mikrobiom jelit a osteopatia: jak pracujemy w Osteo-Mach?
W Osteo‑Mach łączymy osteopatię wisceralną (trzewną) z edukacją żywieniową i – gdy to wskazane – diagnostyką laboratoryjną na którą kierujemy naszych Pacjentów (kalprotektyna, elastaza trzustkowa, testy SIBO/oddechowe, badania kału, wybrane parametry krwi).
Pracujemy z przeponą i nerwem błędnym, poprawiamy motorykę jelit i ślizg trzewny, wspieramy odpływ żylno‑limfatyczny i szczelność jelit. W razie potrzeby rekomendujemy celowane probiotyki i prebiotyki.
Odbudowa mikrobiomu to proces, na którego efekty trzeba poczekać nawet kilka miesięcy.
Jeśli widzisz u siebie objawy zaburzeń mikrobioty, umów konsultację w Osteo‑Mach – dobierzemy indywidualny plan diagnostyki i terapii.